Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών συζήτησε σήμερα την πρόταση νόμου που κατέθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, για δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης και Στήριξης Δανειοληπτών, το οποίο θα χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων, με φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών. Ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου, με ένα μακροσκελές σημείωμα απαντά εκτενώς γιατί διαφωνεί με τη συγκεκριμένη πρόταση νόμου.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης, σκοπός της πρότασης είναι η ίδρυση ταμείου για την αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα της ανόδου του πληθωρισμού, κατά την τελευταία τριετία, και των συνακόλουθων διαδοχικών αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αύξηση των επιτοκίων.
Η ίδρυση του ταμείου και η χρηματοδότησή του με πόρους οι οποίοι, μεταξύ άλλων, θα προέρχονται από την επιβολή έκτακτου τέλους επί των απροσδόκητων κερδών των πιστωτικών ιδρυμάτων, «θα οδηγήσει στη δικαιότερη κατανομή των οικονομικών επιπτώσεων εντός της κοινωνίας, οι οποίες έχουν δημιουργηθεί από την άνοδο του πληθωρισμού και την αύξηση των επιτοκίων από το έτος 2022 και εντεύθεν», αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση.
Σύμφωνα με την πρόταση νόμου, η εκτόξευση του πληθωρισμού κατά τα τελευταία τρία έτη και οι συνεχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων, βάσει αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προς αντιμετώπισή του, δημιούργησαν δυσμενείς οικονομικές συνθήκες για τους πολίτες της Δημοκρατίας.
Ακόμα, σημειώνεται ότι για την αντιμετώπιση των δυσβάστακτων κοινωνικών επιπτώσεων από την άνοδο του πληθωρισμού, κρίνεται αναγκαία η λήψη μέτρων, όπως η επιβολή έκτακτου τέλους επί των απροσδόκητων κερδών των πιστωτικών ιδρυμάτων, τα οποία ως απότοκο της συνεχούς αύξησης των επιτοκίων παρουσιάζουν αυξημένη κερδοφορία και αύξηση εσόδων κατά 97%, σε σύγκριση με το 2022, χωρίς να επηρεάζεται η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Όπως αναφέρεται, σκοπός του Ταμείου, νοουμένου ότι το αποθεματικό του Ταμείου διατηρείται σε κάθε περίπτωση πλεονασματικό, είναι η επιχορήγηση σχεδίων στήριξης και δράσεων επιμόρφωσης και διαφώτισης για την καταπολέμηση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και την ανάπτυξη χρηματοοικονομικής παιδείας για τους πολίτες.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο, κατόπιν πρότασης του Υπουργού, δύναται να εγκρίνει τη χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Σχεδίων Στήριξης υπό μορφή οικονομικών κινήτρων ή χορηγιών, τα οποία, ενδεικτικά, μπορεί να αφορούν την κάλυψη του κόστους δανεισμού για υπό σύναψη νέα και υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια απόκτησης κύριας κατοικίας ή και τη στήριξη ευάλωτων δανειοληπτών, βάσει σχεδίων χορηγιών.
Οι πόροι του Ταμείου για κάλυψη των λειτουργικών του εξόδων και τη χρηματοδότηση των προβλεπόμενων σχεδίων και δράσεων, προτείνεται όπως προέρχονται από την είσπραξη του επιβλητέου, έκτακτου τέλους αλληλεγγύης πιστωτικών ιδρυμάτων, την είσπραξη επιβλητέου ειδικού φόρου, με κρατική χορηγία, δωρεές, τόκους από καταθέσεις ή επενδύσεις των εσόδων του ταμείου και έσοδα, τα οποία προκύπτουν από τον φόρο εισοδήματος επί ΑΠΙ, μέρος των οποίων θα κατατίθεται στο Ταμείο, νοουμένου ότι έχει προηγουμένως ληφθεί Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Σημειώνεται ότι εντός της πρότασης νόμου, υπάρχει πρόνοια, ώστε, σε περίπτωση κατά την οποία διαπιστώνεται ότι οποιοδήποτε ΑΠΙ έχει μετακυλίσει τον οικονομικό αντίκτυπο από την επιβολή του προβλεπομένου έκτακτου τέλους αλληλεγγύης πιστωτικών ιδρυμάτων στους πελάτες του, επιβάλλεται πρόστιμο το οποίο ανέρχεται στο 150% του μετακυλισθέντος ποσού.
Ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου διαφωνεί με την Πρόταση Νόμου
Με σημείωμα του ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου εκφράζει τη διαφωνία του με τη πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ για με φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών.
Ο ΣΤΚ, με ένα μακροσκελές σημείωμα απαντά εκτενώς γιατί διαφωνεί με τη συγκεκριμένη πρόταση νόμου.
Αρχικά, δηλώνουν πως η πρόσφατη κερδοφορία των τραπεζών δεν είναι απόλυτα απροσδόκητη αλλά οφείλεται και στις αποφάσεις, τις ενέργειες και τους επιχειρησιακούς σχεδιασμούς των διοικήσεων των τραπεζών μετά την προηγούμενη δεκαετία που το τραπεζικό σύστημα διήλθε μια περίοδο «αστάθειας» και σημαντικής «συρρίκνωσης».
Όπως αναφέρουν στην ανακοίνωση, στην Κύπρο τείνει να επικρατήσει μια αστάθεια σε σχέση με το νομικό και φορολογικό πλαίσιο για επενδύσεις. Τονίζουν ακόμα, πως υπάρχουν ήδη δύο φορολογίες που επιβαρύνουν τις τράπεζες γι’ αυτό και μια Τρίτη θα αποτελούσε αρνητική εξέλιξη στις προσπάθειες προσέλκυσης ξένων επενδύσεων από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα.
Για να αιτιολογήσουν την αρνητική τους άποψη για την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ σημειώνουν τα Κυβερνητικά σχέδια και τα σχέδια τραπεζών για τη στήριξη των δανειοληπτών.
Συγκεκριμένη αναφορά γίνεται στον Ειδικό φόρο επί των καταθέσεων που επιβλήθηκε το 2011 και τονίζουν πως δεν υφίσταται στις πλείστες χώρες της Ευρωζώνης τέτοια φορολογία. Η πάγια θέση του Συνδέσμου είναι όπως όλα τα έσοδα από την επιβολή του ειδικού φόρου, ή μέρος αυτών των εσόδων, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από το κράτος προς στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών ως μέρος μιας στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής.
Όπως τονίζει ο ΣΚΤ, πριν από οποιεσδήποτε ενέργειες ή προθέσεις για επιβολή επιπρόσθετης/νέας φορολογίας είθισται να ζητείται και να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη της ΕΚΤ που είναι και ο θεματοφύλακας της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ευρωζώνη.
Η ΕΚΤ έχει εκφραστεί αρνητικά στις προθέσεις κάποιων μεμονωμένων κρατών της ευρωζώνης να επιβάλουν επιπρόσθετη φορολογία στις τράπεζες.
«Η ΕΚΤ θεωρεί ότι η κερδοφορία των τραπεζών διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη φερεγγυότητα του τραπεζικού τομέα αφενός διότι επιτρέπει την οργανική δημιουργία κεφαλαίων και αφετέρου γιατί προσελκύει επενδυτές σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη αύξησης κεφαλαίου»
Ο Σύνδεσμός δηλώνει πως η πρόταση νόμου στερείται οποιασδήποτε ανάλυσης αφού δεν καταγράφει συγκεκριμένα και αριθμητικά ούτε το «πρόβλημα» που επιζητεί να επιλύσει, ούτε τα αναμενόμενα έσοδα που επιζητεί να εισπράξει, ούτε τον τρόπο διάθεσης των οικονομικών κινήτρων ή χορηγιών αλλά ούτε και τα κριτήρια επιλεξιμότητας των δυνητικά δικαιούχων.
Εκτός των άλλων σημειώνεται επίσης ότι ο ΣΚΤ εντόπισε σοβαρά θέματα ασυμβατότητας με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις πρόνοιες της Πρότασης Νόμου.
«Περαιτέρω παραβιάζεται η Αρχή Διάκρισης Εξουσιών αφού η γενικότερη διαχείριση των οικονομικών του Κράτους εμπίπτει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας».
